Đó là chia sẻ của GS.TS Huỳnh Như Phương khi giới thiệu về Tuyển tập truyện ngắn Trần Trường Khánh - một tác giả tiêu biểu của văn học Đài Loan tại Hội thảo khoa học quốc tế “Việt Nam - Giao lưu văn hóa tư tưởng Đông Á” do Khoa Văn Học, Trường ĐH KHXH&NV ĐHQG-HCM tổ chức ngày 8/11.

Theo GS Trần Ích Nguyên - ĐH Quốc Lập Kim Môn, Đài Loan, nhà văn Trần Trường Khánh (sinh năm 1946) là nhà văn nổi tiếng của dòng văn học hương thổ Kim Môn. Ông được đưa vào Mục lục tác giả, tác phẩm Trung Hoa Dân Quốc, Mục lục tác giả, tác phẩm Đài Loan. Kim Môn, quê hương ông, từng là chiến địa của thế kỷ 20 trong cuộc chiến giữa Tưởng Giới Thạch và Mao Trạch Đông.

GS Huỳnh Như Phương cho biết nhà văn Trần Trường Khánh đã hai lần chứng khủng hoảng ở eo biển Đài Loan nhưng tập truyện ngắn này của ông không nhằm miêu tả trực tiếp những biến cố ấy. Ông đã thể hiện những di chứng của thời kỳ thiết quân luật đè nặng lên đời sống của khoảng mười vạn dân Kim Môn trong hơn 36 năm.

“Những biến động lịch sử và xung đột ý thức hệ nửa cuối thế kỷ 20 đã đẩy Đài Loan và miền Nam nước tôi vào những tình thế hiểm nghèo. Những người đồng bào cùng trong một nước phải chia nhau ở hai bên chiến tuyến mà lằn ranh là một vùng biển (Đài Loan) hay một dòng sông (Bến Hải). Kim Môn (Đài Loan) và Bình Trị Thiên (Việt Nam) trở thành chảo lửa của chiến tranh” - GS Huỳnh Như Phương nhận định.

GS Phương cũng chia sẻ thêm, đọc truyện ngắn của Trần Trường Khánh, ông liên tưởng đến tác phẩm của Franz Kafka, Aziz Nesin, Salwomir Mrozek, Bùi Ngọc Tấn với những con người thuần phác, vô tội bị chụp mũ, bức cung, tra tấn một cách oan khuất chỉ vì một lí do vớ vẩn, tuy về sau được minh oan, tâm hồn họ đã tổn thương nghiêm trọng.

“Nhưng nghĩa vụ của một nhà văn, dù không thiếu khiên tốn, đòi hỏi ông ta không được thỏa hiệp với nỗi sợ hãi và lòng yếm thế, nhất là khi ngòi bút được truyền cho sức mạnh tinh thần và những đức tính tốt đẹp mà những người dân giàu lương tri ở Kim Môn, tuy có lúc phải ‘ngậm miệng làm ngơ, mũ ni che tai’ trước cường quyền để ‘tránh chuốc họa vào thân’, cuối cùng không để cho ai tước đoạt” - GS Huỳnh Như Phương nhấn mạnh.

Tuyển tập truyện ngắn Trần Trường Khánh do Khoa Văn Học, Trường ĐH KHXH&NV ĐHQG-HCM cùng Học viện Xã hội Nhân văn, ĐH Quốc lập Kim Môn, Đài Loan giới thiệu đến độc giả Việt Nam. Tác phẩm được PGS.TS Lê Quang Trường - Trưởng khoa Văn Học và các giảng viên khoa Văn biên dịch, NXB Văn hóa - Văn nghệ ấn hành gồm 6 truyện ngắn tiêu biểu của Trần Trường Khánh.

Tin, ảnh: PHIÊN AN