Năm 2020 là cột mốc rất ý nghĩa, đánh dấu 25 năm hình thành và phát triển ĐHQG-HCM. Trong chặng đường một phần tư thế kỷ qua, ĐHQG-HCM đã nỗ lực gặt hái được nhiều thành tựu, khẳng định rõ nét vai trò đầu tàu, nòng cốt trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển đất nước và nâng cao vị thế của giáo dục đại học Việt Nam trên trường quốc tế.

Năm 2020, đại dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng đặc biệt đến tất cả hoạt động trên phạm vi toàn cầu, trong đó có giáo dục đại học. Đại dịch đòi hỏi giáo dục đại học phải thích ứng nhanh, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và học tập, thúc đẩy phát triển đào tạo trực tuyến, từng bước tiến hành chuyển đổi số. Phát huy lợi thế của mình, ĐHQG-HCM đã chủ động tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, giảng dạy và học tập; duy trì được sự ổn định của mọi hoạt động và giữ vững tốc độ phát triển chung của toàn hệ thống.  

Chọn chủ đề “Tiên phong - Dẫn dắt - Nâng tầm quốc tế” làm định hướng trọng tâm cho hoạt động trong năm 2020, ĐHQG-HCM đã tiên phong thiết lập các thiết chế nền tảng để thực hiện tự chủ đại học, tích cực đổi mới phương thức quản trị nội bộ, hoàn thiện cơ cấu tổ chức, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, hướng đến các chuẩn mực quốc tế.

ĐHQG-HCM đã thành lập hội đồng trường tại 7 trường đại học thành viên và đang xây dựng kế hoạch để 4 đơn vị đầu tiên trong hệ thống hoàn chỉnh Đề án Đổi mới cơ chế hoạt động của đơn vị. Đây là vấn đề quan trọng, thể hiện sự thay đổi tích cực về nhận thức, tư duy trong hoạt động quản trị đại học, góp phần tạo hành lang pháp lý vững chắc, thúc đẩy phát triển giáo dục đại học, trong đó tự chủ đại học là nội dung cốt lõi. ĐHQG-HCM cũng đã thành lập các đơn vị mới, gồm Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tuần hoàn, Ban Quản lý dự án quốc tế và Trung tâm Dữ liệu ĐHQG-HCM nhằm nâng tầm phát triển của hệ thống trong bối cảnh mới.  

Năm 2020, hoạt động đào tạo tại ĐHQG-HCM đã có những chuyển biến quan trọng, nhất là việc ứng dụng công nghệ trong dạy và học. Các cơ sở đào tạo chủ động chuyển đổi từ phương thức truyền thống sang phương thức trực tuyến trong giảng dạy, học tập. Nhiều hội nghị, hội thảo và khóa bồi dưỡng về phương pháp giảng dạy trực tuyến được tổ chức để nâng cao năng lực sử dụng công nghệ cho cán bộ, giảng viên, làm tiền đề cơ bản cho quá trình chuyển đổi số ở ĐHQG-HCM. Công tác kiểm định chất lượng giáo dục và văn hóa chất lượng ngày càng phát triển, lan tỏa trong toàn hệ thống. ĐHQG-HCM tiếp tục dẫn đầu cả nước về số lượng chương trình đào tạo được kiểm định quốc tế, về số lượng ngành đào tạo đứng thứ hạng cao trong các bảng xếp hạng đại học uy tín. Tiêu biểu như ngành Khoa học máy tính và Hệ thống thông tin thuộc top 551-600 của thế giới do QS xếp hạng; ngành Công nghệ thực phẩm đạt chuẩn của tổ chức IFT, Hoa Kỳ; nhóm ngành Khoa học tự nhiên, Kỹ thuật, Khoa học máy tính, Kinh doanh và kinh tế, Khoa học sự sống thuộc top 601-800 thế giới. Đặc biệt, ĐHQG-HCM là đại diện đầu tiên và duy nhất của Việt Nam được THE xếp hạng ở lĩnh vực kinh doanh và kinh tế và khoa học sự sống.

Hoạt động nghiên cứu khoa học của ĐHQG-HCM vẫn tiếp tục được đẩy mạnh và đạt kết quả cao. Công bố quốc tế và hoạt động ứng dụng, chuyển giao công nghệ gia tăng cả về số lượng và chất lượng. Số lượng bài báo đăng trên tạp chí quốc tế giai đoạn 2016-2020 là 4.700 bài, tăng gấp 2,2 lần so với giai đoạn 2011-2015 là 2.142 bài. Tính đến tháng 10/2020, ĐHQG-HCM có 527 đơn đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, 566 hợp đồng chuyển giao công nghệ và dịch vụ khoa học đã triển khai với tổng doanh thu 104,2 tỷ đồng. Trong đợt phòng chống đại dịch COVID vừa qua, ĐHQG-HCM sáng tạo nhiều sản phẩm khoa học ý nghĩa, mang tính ứng dụng cao, phục vụ thiết thực cho cộng đồng. Các nhà khoa học, giảng viên, sinh viên của ĐHQG-HCM cũng giành được nhiều danh hiệu, giải thưởng uy tín về học thuật ở trong nước và quốc tế: Giải thưởng của Tổ chức quốc tế nghiên cứu về khoa học thần kinh Early Career Award, Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần VI năm 2019-2020, Giải thưởng Quả cầu Vàng 2020, Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2020, Danh hiệu Quán quân Công nghệ thông tin ASEAN 2020, Huy chương bạc kỳ thi Olympic Toán quốc tế (IMO) 2020... 

ĐHQG-HCM còn chủ động, tích cực thực hiện trách nhiệm xã hội, phục vụ cộng đồng thông qua các hoạt động đa dạng và hiệu quả. Đáng kể nhất là việc triển khai thành công các dự án hỗ trợ địa phương, doanh nghiệp ở TP.HCM, các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam bộ và vùng Duyên hải miền Nam Trung bộ; các chương trình đồng hành cùng sinh viên như trao học bổng khuyến học, cho vay ưu đãi học tập lãi suất 0%, phát hành thẻ tín dụng Đồng thương hiệu ĐHQG-HCM và VCB… 

Đến nay, ĐHQG-HCM đã có bước tiến dài trong hội nhập giáo dục quốc tế, liên tục xuất hiện trong nhiều bảng xếp hạng đại học uy tín nhất của khu vực và thế giới: Top 351- 400 đại học trẻ tốt nhất thế giới và top 401-500 đại học hàng đầu ở các nền kinh tế mới nổi trong bảng xếp hạng THE 2020; top 150 đại học trẻ (dưới 50 tuổi) hàng đầu thế giới theo QS top 50 Under 50; đứng vị trí 658 đại học toàn cầu về thu nhập từ chuyển giao công nghệ theo bảng xếp hạng THE-WUR 2021; hạng 158 trong số các cơ sở giáo dục đại học tốt nhất châu Á theo QS AUR 2021; top 801-1000 bảng xếp hạng QS World 2021; top 1001+ đại học hàng đầu thế giới theo bảng xếp hạng THE-WUR 2021. 

Những thành quả và đóng góp của ĐHQG-HCM trong năm 2020 và suốt chặng đường 25 năm qua đã được ghi nhận xứng đáng bằng danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới do Chủ tịch nước trao tặng. Đây là minh chứng sống động khẳng định vị thế hàng đầu của ĐHQG-HCM trong hệ thống giáo dục Việt Nam, tạo nền tảng vững chắc để ĐHQG-HCM hội nhập ngày càng sâu rộng với các nền giáo dục đại học tiên tiến của khu vực và thế giới. 

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, quá trình hội nhập quốc tế cùng với những quyết sách của Đảng và Nhà nước trong việc thực hiện tự chủ đại học đã và đang đặt ra những thách thức nhưng đồng thời mang đến nhiều cơ hội để ĐHQG-HCM tiến hành đổi mới, nỗ lực phát triển, vươn tầm cao mới.  

Năm 2021 là năm đầu tiên ĐHQG-HCM thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ ĐHQG-HCM nhiệm kỳ 2020-2025 và triển khai Kế hoạch Chiến lược giai đoạn 2021-2025. Với quyết tâm thực hiện tự chủ đại học để thiết lập các giá trị mới, khác biệt mang tầm thế giới, ĐHQG-HCM xác định chủ đề năm 2021 là “Mô hình tự chủ - Vươn tầm thế giới”, gồm các nội dung trọng tâm:

- Đổi mới cơ chế hoạt động, xây dựng và phát triển mô hình tự chủ đại học tiên tiến trên nền tảng hệ thống thiết chế quản trị đại học hiện đại, hiệu quả theo chuẩn mực quốc tế, đảm bảo các điều kiện để nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, phục vụ cộng đồng; chú trọng phát triển năng lực đội ngũ cán bộ, viên chức, nhà khoa học nhằm nâng cao hiệu quả mọi mặt hoạt động trong toàn hệ thống.

- Không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng, đạt trình độ xuất sắc trong đào tạo, nghiên cứu khoa học - công nghệ, kiến tạo tri thức mới theo chuẩn mực quốc tế; đồng thời chủ động, tích cực thực hiện trách nhiệm xã hội và phục vụ cộng đồng, khẳng định tầm vóc, vị thế của ĐHQG-HCM nói riêng, của giáo dục đại học Việt Nam nói chung trên trường quốc tế. 

- Tăng cường phát triển quan hệ hợp tác với các đối tác chiến lược và tích cực tham gia hoạt động trong các tổ chức và mạng lưới hợp tác quốc tế nhằm phát triển hình ảnh và vị thế quốc tế của mình. Gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, nghiên cứu khoa học, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội. Tăng cường quảng bá, kêu gọi hợp tác, thu hút đầu tư phát triển ĐHQG-HCM. 

- Đẩy mạnh phát triển Khu đô thị đại học xanh, sạch, thông minh, thân thiện; hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất phục vụ hiệu quả cho hoạt động giáo dục - đào tạo, tạo môi trường làm việc, sinh hoạt thân thiện cho cán bộ, viên chức, sinh viên, học sinh của ĐHQG-HCM; đảm nhận vai trò trụ cột trong quá trình thực hiện đề án phát triển Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông của TP.HCM. 

Năm 2020 khép lại với những dấu ấn quan trọng trên các lĩnh vực công tác. Năm 2021 mở ra nhiều cơ hội mới đan xen những thách thức mới. Thay mặt lãnh đạo ĐHQG-HCM, tôi kêu gọi toàn thể cán bộ, giảng viên, viên chức và người lao động cùng sẵn sàng chung sức và quyết tâm thực hiện thành công nhiệm vụ năm 2021. Chúng ta cùng hướng về tương lai, tiến bước và tạo dựng những thành tựu mới. Chúng ta vững tin ĐHQG-HCM sẽ tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt, góp phần dẫn dắt giáo dục đại học Việt Nam vững vàng vươn tầm thế giới.  

Trước thềm năm mới 2021 và Tết Nguyên đán Tân Sửu, kính chúc toàn thể thầy cô, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong hệ thống ĐHQG-HCM dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công.