TS Đoàn Lê Hoàng Tân (33 tuổi) - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Cấu trúc Nano và Phân tử ĐHQG-HCM (INOMAR) là một trong 10 nhà khoa học trẻ được Trung ương Đoàn trao giải thưởng KHCN thanh niên Quả cầu vàng năm 2020. Buổi lễ được tổ chức tại Hà Nội vào tối 12/12.

TS Đoàn Lê Hoàng Tân được vinh danh ở lĩnh vực công nghệ vật liệu mới do những đóng góp xuất sắc trong nghiên cứu với hơn 30 bài báo khoa học đăng trên các tạp chí và kỷ yếu quốc tế, 3 chương sách chuyên khảo xuất bản ở nước ngoài; chủ nhiệm một đề tài cấp Nhà nước, một đề tài trọng điểm cấp ĐHQG-HCM...

Đến với MOF nhờ mê cái mới

Đoàn Lê Hoàng Tân tốt nghiệp cử nhân tại Khoa Hóa học Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, chuyên ngành Hóa hữu cơ và được giữ lại trường để làm việc trong phòng thí nghiệm. Thời gian này, anh tham dự buổi hội thảo khoa học do ĐHQG-HCM phối hợp ĐH California ở Los Angles (UCLA), Hoa Kỳ tổ chức, giới thiệu về vật liệu khung hữu cơ kim loại (Metal-Organic Framework, MOF). Đây là loại vật liệu mới, kết hợp cả hai ngành hóa hữu cơ và khoa học vật liệu để ứng dụng giải quyết những vấn đề về năng lượng, y học, môi trường… Là người luôn hứng thú với cái mới, Hoàng Tân nhanh chóng bị MOF thu hút. Anh quyết định đổi hướng nghiên cứu từ hóa hữu cơ sang MOF, khi trúng tuyển chương trình đào tạo tiến sĩ vật liệu cấu trúc nano và phân tử thuộc chương trình hợp tác giữa ĐHQG-HCM và Đại học UCLA.

Tham gia chương trình này, Hoàng Tân và 9 nghiên cứu sinh khóa 1 được các chuyên gia hàng đầu thế giới hướng dẫn và làm việc trực tiếp. Vì vậy, anh và các đồng môn tiếp cận được nhiều xu hướng và phương pháp nghiên cứu mới nhưng cũng gặp không ít áp lực. Hằng tuần, nghiên cứu sinh phải báo cáo với chuyên gia hướng dẫn một lần và cứ mỗi ba tháng Trung tâm phải báo cáo cho Giáo sư Yaghi - Giáo sư đầu ngành về vật liệu MOF trên thế giới - một lần. Yêu cầu nghiên cứu khoa học của các chuyên gia nước ngoài rất khắt khe, không phải ai cũng đáp ứng được. Anh cho biết: “Vài bạn không chịu được áp lực hoặc có cơ hội du học nên bỏ dở nửa chừng, khóa tôi vào 10 nhưng chỉ tốt nghiệp được 3”. Nhờ đam mê MOF và tin vào con đường mình chọn nên Hoàng Tân đã hoàn thành chương trình, đi thẳng từ cử nhân lên tiến sĩ sau 7 năm nghiên cứu.

Sau khi tốt nghiệp, với khả năng chuyên môn nổi bật, Hoàng Tân được chọn sang Nhật Bản làm nghiên cứu hậu tiến sĩ với GS Fuyuhiko Tamanoi (Đại học UCLA và Đại học Kyoto) để cùng nghiên cứu phát triển thế hệ vật liệu nano mới ứng dụng trong lĩnh vực y sinh.

Nghiêm túc và cầu toàn trong chuyên môn

TS Hoàng Tân cho biết, trong tự nhiên có rất nhiều dược chất kháng ung thư nhưng các dược chất này không tan được trong nước nên không đến được tế bào ung thư. Vì vậy, nghiên cứu của anh và các cộng sự thực hiện nhằm thiết kế vật liệu nano có tính tương thích sinh học, phân hủy sinh học, và có khả năng mang dược chất trúng mục tiêu vào tế bào ung thư để trị bệnh.

Để thực hiện công trình này, nhóm của TS Hoàng Tân đã dùng mô hình trứng gà để nghiên cứu. Đây là hướng nghiên cứu mới về điều trị ung thư đang rất phát triển và thu hút sự chú ý ở Nhật Bản và trên thế giới bởi tính hiệu quả cao. TS Hoàng Tân cho biết các kết quả nghiên cứu đã giúp ích cho anh rất nhiều trong việc giảng dạy tại Khoa Hóa học - Trường ĐH KHTN và Khoa Y - ĐHQG-HCM.

Theo PGS.TS Phan Bách Thắng - Giám đốc Trung tâm INOMAR, TS Đoàn Lê Hoàng Tân có chuyên môn sâu về tổng hợp vật liệu khung hữu cơ kim loại ứng dụng trong lĩnh vực xúc tác, vật liệu xốp phân hủy sinh học lưu trữ dược chất kháng ung thư. Năm 2019, TS Tân được Giám đốc ĐHQG-HCM bổ nhiệm chức vụ Phó giám đốc Trung tâm INOMAR. 

Nguyễn Thị Thu Trang - học viên cao học làm việc trong nhóm nghiên cứu của TS Hoàng Tân, nhận xét: “Thầy Tân là người rất nghiêm túc và đam mê nghiên cứu khoa học. Trong công việc, thầy khá cầu toàn và luôn đòi hỏi sự chính xác. Còn trong cuộc sống thầy rất thân thiện, hay thăm hỏi, quan tâm đến mọi người. Mỗi lần khó khăn em luôn được thầy hướng dẫn, hỗ trợ và mỗi lần gửi email cho thầy, em thường nhận được phản hồi chỉ trong vòng hai tiếng đồng hồ, kể cả khi thầy đang ở nước ngoài lúc đó là ngày hay đêm”.

TS Hoàng Tân cho biết, thời gian tới, anh tiếp tục hai hướng nghiên cứu của mình là hóa hữu cơ và ứng dụng vật liệu MOF trong y sinh.

MINH CHÂU (Bản tin ĐHQG-HCM số Xuân 2021)